عماد افروغ: بدون توجه به سلايق مختلف، اداره كشور ممكن نیست

چکیده :نمايشگاه امسال نسبت به سال‌هاي گذشته نشاط كمتري دارد و دليلش اين است كه مقداري بي‌نشاطي و مقداري خودسانسوري و احساس فقدان آزادي و مقداري انسداد وجود دارد كه پيچيده عمل مي‌كند. يعني در ظاهر گفته مي‌شود آزادي است و مانورهاي تبليغاتي در اين جهت داده مي‌شود اما در باطن چيز ديگري را...

يك نماينده‌ سابق مجلس شوراي اسلامي تصريح كرد: برخي فكر مي‌كنند اگر فضا يكدست شود و رقيب و نقد نباشد اداره سالم و بي‌دغدغه جامعه امكان‌پذير است.

به گزارش ایسنا، عماد افروغ در مصاحبه‌ای در غرفه‌ این خبرگزاري در نمايشگاه مطبوعات و خبرگزاري‌ها، با بيان اين‌كه يكي از كاركردهاي ويژه‌ رسانه‌ها نقد است، تصريح كرد: اين بحث دو طرف دارد؛ يكي به توقع مردم و يكي به سعه صدر دولتمردان و پاسخگويي به اين توقعات از سوي دولتمردان برمي‌گردد، هم مردم بايد بخواهند و هم دولتمردان بايستي متوجه كاركردهاي ضروري نقد باشند، مخصوصا دولتي كه ريشه در مباني ايدئولوژيك خاصي به نام جمهوري اسلامي دارد.

اين استاد دانشگاه با تاكيد بر اين‌كه بايد فرهنگ نقد را بالا برد، افزود: بايد به مردم و روشنفكران آموخت كه نقد خوب، مستند، مستدل، معقول و روش‌مند چه نقدي است و هم به دولتمردان گوشزد كرد كه با سعه‌صدر و آراي متفاوت است كه مي‌توان كشور را عقلاني اداره كرد.

افروغ با بيان اين‌كه ما در هردوي اين مولفه‌ها مشكل داريم، افزود: از طرفي فرهنگ نقد خوب در اين كشور نهادينه نشده است و هنوز ما بين نقد فكر و تخريب شخصيت نمي‌توانيم تفكيك قائل شويم و متوجه نيستيم كه اگر مي‌خواهيم نقدمان باعث رشد جامعه شود بايد به فكر طرف مقابل نقد وارد كرد، نه اين‌كه گذشته او را تخريب كرد. ما هنوز در نقد تفاوت فكر و شخصيت فرد را درك نكرده‌ايم و اين يكي از موانع پيشبرد نقد است.

وي ادامه داد: از سوي ديگر برخي فكر مي‌كنند اگر فضا يكدست شود و رقيب و نقد نباشد اداره سالم و بي‌دغدغه جامعه امكان‌پذير است. در حالي كه بايد گفت در چنين حالتي نفاق وجود دارد. اختلافات زير رفته و نفاق رو آمده است و در جامعه‌اي كه نفاق و تملق رو آمده باشد و به اصطلاح اختلافات زير رفته باشد؛ جامعه آرامي است يا آتش زير خاكستر است.

اين نماينده سابق مجلس تصريح كرد: امكان ندارد بدون توجه به سلايق مختلف كشور را اداره كرد و به اختلافات توجه نكرد و آيا مي‌شود آخرت‌گرايانه دنيا را اداره كرد؟ در حالي كه ما در اين دنيا زندگي مي‌كنيم و در اين دنيا بايد اختلاف و تفاوت باشد. اگر يكدستي بود بدانيم نفاق حكمفرماست و به تعبير حضرت علي (ع) وفاق بيش از حد بوي نفاق مي‌دهد.

افروغ با اشاره به اين‌كه در چنين شرايطي از دولتمردان توقع بيشتري داريم؛ چرا كه آنها يك رسالت خاص بر دوش گرفته‌اند كه بايد به آن توجه كنند، افزود: بايد به اين آموزه حضرت علي (ع) يعني سعه صدر توجه بيشتري داشته باشند و اين سعه صدر نيز بايد واقعي باشد.

وي يادآور شد: بايد به مردم نيز آموخت كه نقد خوب داراي چه ويژگي‌هايي است و موانع نقد تاريخي ايران را شناخت و تبيين كرد.

اين استاد دانشگاه با اشاره به اين‌كه اين معضل يك معضل فرهنگي است كه در سطوح زيرين جامعه ما نيز وجود دارد، گفت: گاها نخبگان ما به خاطر شرايط اجتماعي مجبور مي‌شوند يك سري ملاك‌هاي اجتماعي را بيشتر لحاظ كنند؛ در حالي كه ملاك‌هاي اجتماعي ربطي به نقد خوب ندارد بلكه نقد خوب بايد مستند، منضبط، مستدل و قاعده‌مند باشد و الزاما شرط نقد خوب ربطي به نيت ناقد و ارايه راه حل يا عدم راه حل از سوي ناقد ندارد.

افروغ ادامه داد: چون در كشور ما نقد نهادينه نشده است توصيه مي‌كنيم به اين شروط اجتماعي نقد توجه بيشتري شود و يك نقد خوب همراه با دلسوزي منتقد و ارايه راه حل باشد تا به تدريج اين موضوع در فرهنگ عمومي جامعه ما جا بيافتد كه نقد كاركرد مثبت دارد و از تخريب جداست و مي‌توان بين نقد فكر و تخريب شخصيت تفاوت قائل شد.

وي تصريح كرد: بايد نقد ما مستند و مستدل باشد و بين فكر و شخصيت، جدايي قائل شده و به شروط اجتماعي نقد خوب توجه بيشتري شود.

افروغ در ارزيابي از اين دوره از نمايشگاه مطبوعات خاطرنشان كرد: نمايشگاه امسال نسبت به سال‌هاي گذشته نشاط كمتري دارد و دليلش اين است كه مقداري بي‌نشاطي و مقداري خودسانسوري و احساس فقدان آزادي و مقداري انسداد وجود دارد كه پيچيده عمل مي‌كند. يعني در ظاهر گفته مي‌شود آزادي است و مانورهاي تبليغاتي در اين جهت داده مي‌شود اما در باطن چيز ديگري را مي‌بينيم.

وي افزود: تا حدودي اين مسائل باعث شده آن‌طور كه بايد و شايد نشاط در نمايشگاه نباشد.

اين پژوهشگر مسائل سياسي و اجتماعي با بيان اين‌كه احساس مي‌كنم فضاي روشنفكري عمومي در كل كمرنگ شده و بازتاب آن را در اين نمايشگاه در مقايسه با سال‌هاي گذشته مي‌بينيم، گفت: در جامعه‌اي كه مي‌خواهد كار علمي و آكادميك انجام دهد و كانون‌هاي آزادانديشي آكادميك راه بيندازد حتما در فضاي عمومي‌اش بايد يك روشنفكري پرنشاط و پر سر و صدايي با حفظ مرزبندي‌ها وجود داشته باشد.

افروغ خاطرنشان كرد: حال ممكن است بگوييم شايد اين بتواند از منظر ديگري فرصت و فتح بابي باشد، يعني ما مباحث انديشه‌اي و مبنايي‌تر را مطرح كنيم. اما در كل اين فضاي مورد توقع و مطلوب كه مباحث انديشه‌اي ناب و فضاي عمومي روشنفكري آزاد داشته باشد را به نظر مي‌رسد الان در اختيار نداريم.